Beste bijenvriend,

We hebben een verrassing voor je! Bij deze lanceren we ons nieuwe kennisplatform, toegankelijk voor iedereen en in het bijzonder voor onze fantastische Great Buzzers, onze buurtwetenschappers, ware bijenliefhebbers en echte aanpakkers:

⭐️ BuzzHub ⭐️

verbinden, inspireren en activeren

Wat je hier kan verwachten? De BeeGrateful BuzzHub wordt de plek waar wij ons helemaal focussen op de wilde bijen die in ons land voorkomen.

Je leert op BuzzHub van alles over wilde bijen en hoe jij je voor deze bestuivers kan inzetten. Je kan je bijvoorbeeld aanmelden als Great Buzzer en ons helpen met het monitoren van bijenhotels!

Elke publicatie behandelen we een andere bij, of een onderwerp gerelateerd aan bestuivers en biodiversiteit. We zetten iedere 3 weken een nieuwe publicatie online en bouwen zo ons eigen kennisplatform uit.

De ‘gewone’ nieuwsbrief blijft overigens gewoon bestaan, maar wordt vanaf nu eens per 6 weken verstuurd. Ook zal die meer over BeeGrateful zelf gaan. Zo houden we je op de hoogte van bijzondere mijlpalen!

Deze week…

• BIJles: Wilde bijen en honingbijen, wat is het verschil?

• Buzzersbrief: Charlie van BeeGrateful

• Hoe maak jij de bij blij?

• Nieuws: Slingerend maaien verhoogt biodiversiteit

• Test je kennis!

BIJles: Wilde bijen en honingbijen, wat is het verschil?

De meeste mensen kennen maar enkele bijensoorten – hoeveel kan jij er nu bijvoorbeeld bedenken? Maar wist je dat Nederland wel 360 wilde bijensoorten kent? Deze bijen zijn stuk voor stuk even uniek en verschillen dan ook enorm van de bekende honingbij.

De meeste wilde bijen zijn solitair. Dat wil zeggen dat ze geen bijenkorf of koningin hebben. Ook maken ze geen honing of bijenwas. Wilde bijen zijn daarbij niet agressief en steken nagenoeg niet. Hun nestjes vind je meestal in de grond, in holle stengels of houtgaatjes. Elke soort heeft haar eigen voorkeuren, net als wij mensen!

Wilde bijen zijn echte flower powervrouwen en onmisbaar voor de bestuiving van bloemen en gewassen. Zonder hun gezoem zouden veel planten en landbouwgewassen, zoals fruit en groenten, simpelweg niet overleven. Uit onderzoek blijkt daarbij dat wilde bijen efficiënter en beter zijn in bestuiven dan de honingbij. Zonder wilde bijen, geen biodiversiteit.

Met uitsterven bedreigd

Toch gaat het met wilde bijen niet goed. Waar honingbijen nog worden beschermd door imkers, moeten wilde soorten het zelf maar zien te redden. Dat wordt steeds lastiger – met name door dingen die wij mensen met de planeet doen. Denk daarbij aan alle handelingen waarbij vervuiling optreedt, zoals door de uitstoot van stikstof, fosfaat of het gebruik van plastics. Giftige stoffen kunnen een plant of dier op talloze manieren aantasten.

Een ander groot probleem ontstaat doordat wij als mensen zo reislustig zijn: invasieve exoten komen met ons mee naar huis, of dat nou de bedoeling was of niet. Voor je het weet, kunnen deze plant- en diersoorten flinke schade aanrichten aan ons ecosysteem.

Op grotere schaal spelen er ook problemen. Zo wordt ons ecosysteem ernstig verzwakt door het verdwijnen of versnipperen van natuurgebieden. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer ze worden veranderd in landbouwgrond of als ze door wegen of bedrijventerreinen worden onderbroken. De gevolgen hiervan zijn ernstig, want de afname van wilde bijenpopulaties en biodiversiteit in de natuur is niet zomaar teruggedraaid.

Motoren van de natuur

Waarom is het nodig om zo veel mogelijk bijensoorten te behouden en beschermen? Dat zit zo: een gezonde wilde bijenpopulatie is essentieel voor een grote biodiversiteit en dus een gezond ecosysteem. Zo zorgen bijen voor een grote variatie aan bloemen, wat op zijn beurt weer vlinders, vogels en andere dieren aantrekt. Wilde bijen zijn dus meer dan alleen bestuivers: ze zijn de zoemende motoren van de natuur.

Wilde bijen zijn zoals gezegd uitstekende bestuivers. Dat hebben ze te danken aan een paar bijzondere eigenschappen:

• Veel wilde bijensoorten zijn gespecialiseerd in het bestuiven van specifieke plantensoorten; met een duur woord noem je dit oligolectische bijensoorten. Dankzij deze co-evolutionaire relaties passen ze perfect bij elkaar.

• Wilde bijen hebben naast hun harige pootjes ook speciale buikschuiers om stuifmeel te verzamelen en van bloem naar bloem te vervoeren.

• Wilde bijen hebben unieke vliegpatronen en bezoeken bloemen op verschillende manieren. Dit maakt hen efficiënte bestuivers voor een breed scala aan planten.

Hoe effectief een wilde bij een plant kan bestuiven, hangt af van zowel de plantensoort als de bijensoort. Sommige planten hebben specifieke bestuivers nodig, terwijl andere beter floreren met generalisten. Daarbij wordt bijvoorbeeld een appel beter bestoven wanneer dat door verschillende soorten bijen gebeurt. Ook daarom moeten er meerdere bijensoorten bestaan!

Dit laat maar weer het belang van biodiversiteit zien: we moeten niet alleen honingbijen, maar ook klokjesbijen en bladsnijderbijen koesteren. Net als alle andere bestuivers! Samen zorgen ze voor een kleurrijke en bloeiende natuur.

Buzzersbrief: Charlie van BeeGrateful

In de Buzzersbrief laten we bij iedere publicatie een van onze Great Buzzers aan het woord. Dit is jouw kans om je verhaal of ervaring met betrekking tot wilde bijen en biodiversiteit te delen met de rest van de Great Buzzers-community.

Heb jij kortgeleden een zeldzame wilde bij gespot, heb je iets bijzonders gedaan om wilde bijen te helpen of heb je een interessante kijk op onze biodiversiteit? Stuur dan jouw Buzzersbrief in via de knop hieronder.

Buzzersbrief insturen

Omdat dit de eerste Great Buzzers-publicatie is, zal ik zelf deze eerste Buzzersbrief schrijven. Ook voor jullie wel leuk om te weten wie er achter deze publicaties en onze nieuwsbrieven zit, toch? Ik ben Charlie en ik ben sinds mei 2024 werkzaam bij BeeGrateful. Wat ik voornamelijk doe is tekstschrijven, voor onze social media posts, impact rapporten, persberichten, nieuwsbrieven, noem maar op…

Ik heb al iets met bijen vanaf het moment dat ik geboren werd, met dank aan mijn ouders. Zij maakten namelijk mijn geboortekaartje met twee (honing)bijtjes erop. In mijn jeugd was ik altijd gefascineerd door de hommels in onze achtertuin – zo’n lief klein bolletje dat in het rond zoemt móet je wel achterna lopen – en sinds enkele jaren heb ik zelfs een bijentatoeage!

Zoveel te leren

Toen ik bij BeeGrateful begon, ontdekte ik pas eigenlijk echt hoeveel bijen voor ons betekenen. En de wilde bijen in het bijzonder. Iets wat ik ergens wel wist, maar waar ik nooit eerder echt achteraan gegaan was. Ik verbaasde me over het aantal verschillende soorten, net als de grootte van deze verschillen. En dan nog de gigantische invloed die wilde bijen hebben op de natuur en onze leefomgeving.

Ik vind het natuurlijk fantastisch om te merken hoeveel ik heb geleerd in slechts enkele maanden bij BeeGrateful. En er is nog zoveel meer om te leren en te ontdekken over wilde bijen! Een ontdekkingstocht die ik graag samen met jullie aanga, waarbij ik jullie vooral hoop te inspireren en activeren om meer goeds voor de wilde bij (en dus de biodiversiteit) in jouw omgeving.

Vraag, feedback, idee – ik hoor graag wat je te zeggen hebt. Reageer op dit bericht of stuur me een mailtje, dan neem ik op een geschikt moment contact met je op.

Stuur een mail

Hoe maak jij de bij blij?

Heb je vandaag al een appel gegeten? Heb je koffie op, of misschien een stukje chocolade? Bedank daarvoor de wilde bijen! Ze dragen als geen ander bij aan een grote biodiversiteit door het bestuiven van verschillende plantensoorten.

De rol van wilde bijen in een ecosysteem is essentieel voor de voortplanting van vele planten, die op hun beurt onmisbaar zijn als voedsel- en schuilplaatsen voor andere dieren. Helaas hebben de diertjes het niet makkelijk. Zo worden vele wilde bijensoorten het slachtoffer van ons menselijk ingrijpen; dingen die wij doen kunnen verwoestende gevolgen hebben voor ons ecosysteem.

Wij kunnen echter ook het verschil maken, in de stedelijke omgeving, door bijvoorbeeld bijvriendelijke planten in onze tuinen te zetten en ecologische tuinbouwmethoden toe te passen. Hier volgen een paar tips:

• Zorg voor een tuin of balkon vol bijvriendelijke beplanting. Kies inheemse en biologische plantensoorten rijk aan nectar en stuifmeel die op verschillende momenten in het jaar bloeien.

• Vermijd het gebruik van pesticiden en andere giftige stoffen. Door biologisch afbreekbare producten te kiezen en pesticiden te vermijden, beschermen we niet alleen wilde bijen maar ook andere dierensoorten én planten.

• Creëer nestplekken in je omgeving, door bijvoorbeeld een bijenhotel te plaatsen. Ook kan het helpen om dood hout in de tuin te laten liggen, of nog even te wachten met het opknappen van een oud schuurtje.

Nieuws: Slingerend maaien verhoogt biodiversiteit

Het maaien van slingerende paden, ook wel ‘sinusmaaien’ genoemd, werkt goed voor het vergroten van de biodiversiteit in een grasland. Dat blijkt uit onderzoek van Anthonie Stip van de Vlinderstichting in Noord-Brabant.

Volgens hem kan de maaitechniek zorgen voor 2,5 keer meer bijen in de omgeving en zorgt het voor een verdubbeling van vliegen en kevers. Het aantal bloemen, belangrijk als nectar- en stuifmeelbron, groeit ook aanzienlijk.

Sinusmaaien houdt in dat er ‘slordig’ wordt gemaaid, waarbij telkens andere delen van het gras blijven staan. Dit zorgt voor meer geschikte leefplekken voor insecten. Kleine variaties op een vierkante meter maken een groot verschil: insecten vinden er beschutting tegen wind of een zonnig plekje om op te warmen.

Kans op overleving

Hoewel sinusmaaien sinds tien jaar wordt toegepast door gemeenten en natuurbeheerders, is het nog niet gangbaar. Gemeenten maaien ook vaak blokken gras, wat al helpt, maar slingerende paden bieden volgens Stip meer variatie en overlevingskansen.

Hij waarschuwt wel: Zonder maaien verruigt de begroeiing, wat leidt tot verlies van biodiversiteit. Sinusmaaien biedt juist een balans tussen onderhoud en natuurbehoud, cruciaal voor insecten én hun rol in het bredere ecosysteem.

Test je kennis!

Volgende keer…

• BIJles: Wilde bijen en hun leefomgeving